Warmtebeeldcamera

Voor leden van Duurzaam Beilen zijn twee warmtebeeldcamera’s beschikbaar.

Een warmtebeeldcamera of infraroodcamera is gevoelig voor warmtestraling, en wordt gebruikt om de temperatuur van objecten zichtbaar te maken. Dat is handig voor onder andere:

Inspecteren van isolatie en warmtelekken
Waterzijdig inregelen van het cv-systeem

De beschikbare camera’s zijn weliswaar niet van professioneel niveau, zoals wordt gebruikt door energie-adviseurs, maar zijn doorgaans goed genoeg om een idee te krijgen van de situatie.

Wil je er gebruik van maken, neem dan contact op met thomas@duurzaambeilen.nl. Er is keuze uit twee camera’s:

De FLIR C2, gratis beschikbaar gesteld door Invent, energie-adviesbureau uit Beilen.
Grootte infraroodsensor: 80×60 pixels
Nauwkeurigheid: ±2 °C
Handleiding (PDF, Engelstalig)
De FLIR C5, hierboven afgebeeld. Dit is een nieuwer model, en hiervoor wordt een geringe vergoeding gevraagd van € 20 per dag.
Grootte infraroodsensor: 160×120 pixels
Nauwkeurigheid: ±3 °C
Handleiding (PDF, Engelstalig).

Algemene gebruikstips

Eenvoudig aanzetten door de knop bovenop even ingedrukt te houden. Het scherm geeft “real time” het warmtebeeld weer. De temperatuur onder het kruisje in het midden kun je linksboven aflezen.
Druk op de grote knop bovenop om een foto te maken en op te slaan. Met de “play”-knop midden rechts kun je de opgeslagen foto’s terugzien.
De temperatuurschaal past zich automatisch aan aan het huidige blikveld. Soms is het handig om het minimum en maximum van de schaal vast te zetten, zodat beelden onderling beter te vergelijken zijn. Het kan ook nodig zijn als er een zeer heet of koud voorwerp in beeld is (de lucht ). Tik daarvoor op de drie puntjes rechtsonder, kies “Temperature scale” en tik op het handje. Nu kun je de schaal aan de linkerkant verschuiven. Om de boven- of ondergrens vast te zetten, tik je op de temperatuur; er verschijnt dan een slotje.
Let op met spiegelende oppervlakken, zoals ramen en ongeverfd metaal. Deze reflecteren de infraroodstraling uit de omgeving, waardoor een onjuist beeld ontstaat van de werkelijke temperatuur van het oppervlak zelf.
De camera kan via de meegeleverde USB-kabel aan de computer worden gekoppeld om gemaakte foto’s naar de computer te kopiëren. Onder Windows zou dit automatisch moeten werken; op een Mac is Android File Transfer noodzakelijk en onder Linux kan gmtp worden gebruikt.

Inspecteren van isolatie

Je kunt de camera – tot op zekere hoogte – gebruiken om te zien waar je woning het meeste warmte verliest. Dit doe je door te kijken naar de buitenkant van de woning. Hoe warmer, hoe meer verlies op die plaats. Hieronder een paar foto’s ter indicatie.

Ongeïsoleerde verwarmingsbuizen in de kruipruimte. Elke meter ongeïsoleerde buis in een onverwarmde ruimte kost 3 m³ gas per jaar!

De gevel van een woning. Over de ramen valt weinig te zeggen vanwege de weerspiegeling, maar het is duidelijk dat de kozijnen een slechtere isolator zijn dan de muur. Het lichte (warme) vlekje nabij de nok is de rookafvoer van de cv-ketel.

De volgende weersomstandigheden leiden tot het beste resultaat:

Weinig wind. Wind koelt de gevel, waardoor gevels met verschillende windrichtingen niet meer goed te vergelijken zijn.
Bewolkt. Zon verwarmt de gevel van buitenaf, wat een vertekend beeld geeft.
Minimaal 15 graden verschil tussen binnen en buiten. Zet binnen eventueel de verwarming tijdelijk hoger.
Droog.

Houd wel in gedachten dat dit slechts een indicatie geeft. Het maken van écht goede warmtebeelden, en het trekken van de juiste conclusies hieruit, is vakwerk en kun je beter aan een professional overlaten.

Waterzijdig inregelen van de cv-installatie

Veel cv-installaties zijn slecht afgesteld, waardoor ruimtes ongelijkmatig worden verwarmd. Dit is slecht voor het comfort en slecht voor de portemonnee. Ook bij nieuwbouw en vernieuwing van de ketel wordt de inregeling door de installateur vaak overgeslagen!

Bij een slecht ingeregelde installatie stroomt het warme water door sommige radiatoren sneller dan door andere. Hoe hoger de snelheid, hoe minder tijd het water krijgt om zijn warmte af te geven aan de omgeving. Hierdoor stroomt te warm water weer terug naar de ketel, en dat is zonde omdat onderweg terug warmte verloren gaat. Bovendien werkt een HR-ketel efficiënter als de retourtemperatuur lager is. Op de warmtefoto’s hieronder zie je duidelijk het verschil.

Radiator met slechte warmte-afgifte — Deze radiator heeft een te hoge stroomsnelheid. Het water van 64 °C dat er bovenaan in komt, stroomt er onderaan met ongeveer 53 °C weer uit. Dat maakt de ruimte wel snel warm, maar is zonde van het gas.

Radiator met goede warmte-afgifte — Deze radiator heeft misschien juist een te lage stroomsnelheid: het water komt bovenaan binnen op 67 °C, en koelt af tot rond de 25 °C voordat het terug stroomt. Dat is zuinig, maar het duurt langer tot de ruimte warm wordt.

Door het zogeheten waterzijdig inregelen kun je al gauw 10% gas besparen. Hierbij worden de radiatoren zo afgesteld dat de warmte-afgifte voor elke radiator gelijk is. Je kunt dit laten doen door een cv-installateur, maar met een beetje geduld kan het ook prima zelf. De warmtebeeldcamera is daarbij erg handig. Er zijn ook cv-inregelkits te koop, maar die werken met een laserthermometer die de temperatuur op maar één punt uitleest. Met een warmtebeeldcamera is het makkelijker om ook andere problemen te vinden, zoals slechte doorstroming en ontluchting.

Het leidt te ver om hier een volledige handleiding waterzijdig inregelen te plaatsen. Zie daarvoor bijvoorbeeld Gas besparen door middel van CV tuning op het forum van tweakers.net. Daar staan ook veel andere tips!